عملگرنیوماتیکی
1-عملگردهای نیوماتیکی
این عملگردها از جمله پرمصرف ترین عملگردها در ولوهای صنعتی می باشد.چون نسبتا ارزان بوده و انرژی مورد نظر آن ها (هوای فشرده) در اغلب کارگاه ها و سایت ها موجود می باشد . عملگردها نیوماتیکی ساختار ساده تری نسبت به عملگردهای الکتریکی و هیدرولیکی دااشته و این عال نیز از دیگر مزایای آن ها محسوب می شود . همچنین تعمیر ونگهداری این عملگردها نسبت به دوعملگرد دیگر یعنی الکتریکی و هیدرولیکی آسان می باشد.این عملگرد هارا میتوان در شیرهای با حرکت خطی و شیرهای دورانی با زاویه محدو،که کورس حرکتی محدوددی دارند، به کار برد.
2-انواع عملگردهای نیوماتیکی
1-نوع دیافراگمی:
این عملگردها معمولا برای ولوهای با حرکت خطی به کار می رود.ولی می توان از آن ها در شیرهای دورانی نیز استفاده کرد. این عملگردها توسط قاب فلزی بر روی بدنه ولو متصل می شوند.معمولا برروی این قاب،عقربه ای تعبیه شده که وضعیت بازیا بسته بودن ولورا نشان می دهد.همچنین این نوع محرک ها در سرویس های تعدیلی به کار برده می شود.
یک دیافرگم قابل انعطاف بین دو قسمت بدنه که به هم پیچیده شده اند نگه داشته میشوند که فضای بدنه را به دوقسمت آب بندی شده مجزا تقسیم می کند.هوای فشرده میتواند به هریک از این فضا ها وارد شده و یا از آن ها خارج گردد.وقتی هوا به یکی از این فضا ها وارد شود باعث تغییر شکل دیافراگم به طرف دیگر شده و سبب می شود که میله عملگرد که به دیافراگم متصل است نیز به همان طرف حرکت کند .هرچه میزان هوای فشرده ورودی به محفظه بیشتر باشد میزان این جابه جایی نیز بیشتر خواهد بود.در شکل زیر یک عملگرد پنوماتیکی نشان داده شده است.
2-نوع پیستونی:
هر چند که عملگرد های پیستونی،معمولا اولین انتخاب در عملگردهای پنوماتیکی محسوب نمی شود.ولی به تدریج به کار گسترده ای در ولوهای صنعتی راه پیدا کرده اند.در این عملگرد ها،از یک سیلندرو ویک پیستون لغزنده که به وسیله یک اورینگ نسبت به سیلندر آب بندی شده است استفاده می گردد.سیلندر عملگرد توسط یک قاب ریختگی فلزی به بدنه وصل می گردد.با این طرح فضای کافی برای نصب قطعات و لوازم جانبی کنترل وجود دارد.عملگرد پیستونی عمدتا برای کاربردهای قطع و وصل مورد استفاده قرار می گیرد.اگر طول کورس پیستون طولانی باشد آن گاه می توان از این عملگرد جهت تحریک ولوهای بزرگ نیز استفاده کرد.در شکل زیر نمونه ای از یک عملگرد پیستونی نشان داده شده است.
3-نوع پره ای
عملگردهای پره ای معمولا برای دورانهای 90 درجه به کار میرود.داخل محفظه این این عملگرد یک پره نوسانی که لبه های آن نسبت به دیواره داخلی محفظه آب بندی شده است قرار دارد.با ورود و خروج هوای فشرده به فضاهای طرفین این پره،یک حرکت دورانی محدود در محور متصل به آن بوجود می آید .وقتی هوا به فضای یک طرف پره وارد می شود ،هوای طرف دیگر تخلیه شده و پره حول خود می چرخد. طراحی این عملگرد ساده،قیمت آن پایین و تعداد اجزای آن کم بوده و به همین دلیل ،تعمیر ونگهداری آن به مراتب ساده تر می باشد.این نوع عملگردها را می توان فقط برای گشتاورهای پایین و فشارهای کم به کار برد که همین امر موجب ایجاد محدودیت در این نوع عملگرد گردیده است.این نوع عملگرد درشکل پایین نشان داده شده است.
3-مزایای عملگردهای نیوماتیکی
1-تهیه هوای فشرده نسبتا ارزان و آسان می باشد
2-هوای آزاد شده از سیستم،بدون ایجاد هیچ مشکلی به هوای آزاد بر می گردد.
3-طراحی این عملگردها ساده و هزینه تعمیر و نگهداری آن هانسبتا کم می باشد.
4-وقتی هوا در تماس با یک منبع گرمایی باشد افزایش هوای گرم به عملکرد عملگرد نیوماتیکی کمک خواهد کرد.
4-معایب عملگردهای نیوماتیکی
1-هوایک ماده قلبل تراکم می باشد و نمی تواند محور ولو متصل به پیستون را دقیقا در یک وضعیت نگه دارد . بنابراین در ولوهای پروانه ای یا دریچه ای مجهز به این عملگردها،ممکن است موقعیت دیسک در اثر جریان سیال تغییر کند.
2-با توجه به این که انرژی هوای فشرده کم می باشد.لذا نمی توان از نیروی حاصل از عملگردهای نیوماتیکی برای از جا کندن دیسکهای گوه ای و باز کردن این گونه ولوها استفاده کرد.
3-مصرف هوای فشرده در موتورهای نیوماتیکی بزرگ که برای به گردش آوردن ولوهای بزرگ مورد استفاده هستند،خیلی زیاد بوده و ممکن است نیروی هوای فشرده قادر به گرداندن محور ولوهای بزرگ نباشد.
4-این نوع محرک ها دارای ابعاد نسبتا بزرگی هستند و چون هوا همواره دارای نشتی می باشند(مخصوصا در نوع پیستونی) لذا باید تعمیرات دوره ای منظمی برای آنها در نظر گرفت.
